ISUA NEN TUNLAI KHAWVELAH

  -Christopher Ngurte

ISUA khan a hun lai mite kha tihmawh leh khirh tak tak niin a hre ve a ni ngei ang 'Nimahsela tûnlai chhuante hi eng nen nge kan tehkhin ang ? Naupang -dawr hmunahte țhua, An țhiante auva,"phenglawng kan tumsak che u a, in lam si lo va. Kan țap vak a, âwm in chûm si lo tiate ang hi an ni [matthaia 11:16-17] ti tein a sawi a. Chhuan sual tak leh uire hmang (matthaia 12:39) ti te. "Chhuan rinna tlem rinna nei lova tihmawhte"(matthaia 17:17)  tih tein a sawi a . Chutiang karah chuan amah zuitute chu kraws pua amah zui turin a phut tlat a. 'Miin khawvel hi a pumin nei sela, a nun chân si sela a tan eng nge sawt ang" a ti a.
Kenneth A Meyers-an "Tunlaia Kristiante tan hian vantlang nunphung nawlpui kara nun hi, mi thianghlim kal hmasate huna tihduhdahna leh hripui kara nun a harsat tluk zetin a harsata a ni" a tih hi a dik hmel khop mai a. Kristian hmasa te khan tihduhdahna nasa tak an tawk a; chu bakah , hripuiin a nuai fo bawk .Chutiang karah chuan Lal Isua zuitu nih kha a harsaiin mi tam takin an tlin lo rêng a.Chutianga karah chuan Lal Isua zuitu nih kha a harsain mi tam takin an tlin lo reng a. Kristian țha nih tluan chhuah hi huphurhawm tak a ni ta mai em le?.

1. ISUA NEN TUNLAI ZAUTHAUNA KHAWVELAH:
Tunlai khawvel hi ' tisa châkna kawnga zauthauna khawvel'(Sexually satured world) a ni a tih theih ang.
Psychologist hmingthang, Father of psychoanalysis an tih mai Sigmud Freud-a khan mihring rilru 100 a 80% vel hi sex ngaihtuahna in a luah niin a hria a, chumi up beh tlat chu mimal nun ( Personality) tihniamtu niin a ngai a. A kutchhuakte avang chuan kum zabi 20 na laihawl vel khan khawthlang rama mipat hmeichhiatna kawnga inlumleh burhna (Sexual revolution) a siam a, chu chuan khawvel hi a hneh zau zel emaw tih mai tur a ni. Kum 1940-50 chhova mite kha love generation emaw, Babyboomer generation emaw an ti țhin a , achhan chu khatih lai khan sex ah mi an tlan nasa a; chungvangin, nau an piang zawih zawih a,chutia naute an pun nasat em avang chuan 'Nau tipungtu' an ti a ni.
Kohhranin an khap țhin sex te chu " I can't connect nothing into nothing "(Engmah lo hi engmahlovah ka zawm thei lo ve) an ti vel mai mai a nih kha.India thuziak thiam Salman Rushdie an 'Midnight Children'(Zanlai fate) a lo tih pawh kha a awm tak a ni. Hengte hian kan nun hi a tizalen zo ta em ni?
Khawvel ram ropui ber ber tlûkchhiatna chu pâwn lam ațanga rûntu ni lovin, Chhungril nun tluk chhiatna hi a ni. Ziaktu hmingthang Norman Vincent Pearl a te chuan American civilization khuan rawih lam a panah an ngai a, a chhan chu chhungril nun țhatna a tlahniam chak lutuk nia an ngaih vang a ni.

2. ISUA NEN UCHUAK TAKA MAHNI HMASIALNA KHAWVELAH
Tunlai chhuan zet chu țhenkhat chuan Me-Generation (keimah tih zelho chhuan) an ni e, te an ti a. Charles Robert Darwin an 'Evolution theory a sawinaah , thil nung tinreng hi a thei leh a chak apiang ding chhuahna a ni(Survival of the fittest) a ti a. Chutiang rilru pua mihring nun kan thlir vang chu a ni maithei e, a thei ber ber,a chak ber ber nia dinchhuah tumin uchuak takin mahni țanghma kan sial hlawm a nih tawh hi! Eiruk thubuai lian tak takin chanchinthar a luah reng mai. Eiruk hi kan buaipui em em ta mai. Mihring nuna thil hlu Rinawmna te, takna leh mi dang hmangaihnate a tlahniam a, a theih mahni theihna zaâwn țheuhvah inhaivur kan tum ta.

3. ISUA NEN TUNLAI TECHNOLOGY KHAWVELAH
Science leh technology a hmasawnna hian mihring nunah awlsawmna tam tak a thlen a, chutih rualin Pathian rinna leh Pathian ngaihpawimawhna  pawh a tihniam thei a ni. Science leh technology thiamna avangin mihringin thil ropui tak tak a ti thei ta. Kum zabi 19 khan Science leh technology țhang nasa tak khan mihringteah beiseina a siamsak nasa hle a. Mahse, Khawvel indopui pakhatna leh pahnihna khan, Science thiamna hian mihringte hnenah thil țha chauh ni lovin, Ralthuam hlauhawm pui pui te poh a pe a ni tih a ti chiang hle a. Hlimna leh lawmna pe tura beisei khan mi sang tam tak thihna a thlen a nih kha.
Kan hriat angin technology hian min chiah hneh hle mai. Khawl thilțha leh țangkai tak tak a lo chhuak a, awlsawmna min siam nasa khawp mai. Leh lamah heng khawl thilte hi hman sual chuan chhiatna min thlena, rualawhna țhalo leh dik lova min hruai luttu a ni. Khawl țha thil man to tak tak kan duh avangin nu leh pate thawh chhuah sa kan dil chhuak a, a theih loh leh sum hmuh dan ngaihtuahin thil dik lo leh țha kan tih phah thei. Khawl thil hi kan mamawh tak tak a ni em? Kan hman dan hian PATHIAN min hlat tir em? Lal Isua hi lo kal ta thut se, " I smart phone in a tihtluk che chuan paih daih rawh, i computerin a tihtluk che chuan paih daih rawh, khawl thil țha tak tak nena hremhmuna kal ai chuan, nei lova vanrama kai a țha zawk" min ti mai angem? 




Previous
Next Post

No comments:

Thanks for your comment.