PRIME MINISTER'S OFFICE/PMO INDIA



        ~ Atea Thihlum


-Prime minister's office (PMO) hi Prime minister of india tana hnathawk tu lo awm ve nghal te aṭang a lo awm leh lo in din a ni a. Chung hnathawk tu engemaw zat te chu tehna hrang hrang aṭang a, chanchin lakkhawm te Prime minister hnena report pe tura rawih leh hnathawk te an ni. Prime minister's office a hotu lu ber chu, Principal Secretary a ni a, tuna he hna chelh mek tu chu 'Nripendra Misra' a ni. PMO hi a awm tirh aṭang a kum 1977 thleng chuan Prime Minister's Secretariat tih a ni reng a, mahse Morarji desai rorel hunchhung in he hming hi thlak in PMO tih a lo ni ta a ni. Pmo hi India sorkar pêng pawimawh tak niin Secretariat Building, South Block ah a awm a ni. India ram Prime minister hmasa ber Jawaharlal Nehru Prime minister a nih aṭang a, a thih thleng khan Prime minister's Secretariat a hotu ber chu Joint Secretary a ni a. A hnu a Indira Gandhi Prime minister a rawn nih khan, Prime minister's Secretariat a hotu ber chu 'Principal Secretary to the Prime Minister' tiin an thlak ta a, chuta ṭang chuan tun thlengin he office a hotu ber chu Principal Secretary a ni ta zel a ni.

PMO ah hian ziaktu lam Secretary pawimawh engemaw zat an awm a, tin eirukna lam chhuitu pawl te pawh an awm a, an ni bakah mipui lo dawrtu leh lo dawngsawng tu te pawh an awm a ni. He office hi Prime minister bakah Indian Civil Service tlem a zawng te hnathawhna hmun a ni a, heng officer te hian PM tana hna an thawh bakah hian India sorkar leh PMO inkar ah inkungkaih na ṭha awm reng turin an enkawl a ni. Prime minister hian a office kaltlang hian Central sorkar a Minister zawng zawng te, Minister of independent charge te Governors te bakah State sorkar a Minister te chu hna thawh puiin inkungkaih na ṭha a siam ṭhin a ni.

Prime minister hi sorkar laipui enkawl tu lu ber anih ang in, lehkha pawimawh (file) te chu a hnena direct a thehluh nghal zel chu dân in a phut ang a ni a. Emaw sorkar rorel na a, a dept.changtu Cabinet minister emaw MOS (independent charge) emaw te hnen ah heng lehkha pawimawh file te hi thehluh tur a ni. Hemi chungchang thu hnuhnung zawk ah chuan lehkha pawimawh leh thil pawimawh te chu a changtu Cabinet minister/MOS in-charge hnen ah thehlut in, chung aṭang chuan thu leh hla pawimawh bik te chu an ni hian Prime minister hnenah an thehlut ve leh ang. Hei hi PM hnen aṭang a a chhanna emaw thil pawimawh hriat tur a awm nan, PMO chuan a lo dawng ṭhin a ni. Amaherawh chu thil pawimawh engemaw ngaihruah tur awm te chu PM dept.chan a nih chuan chung thil a hmala tur chuan PM chuan Minister te hnen aṭang a phalna leh remtih na a lak kher a ngai lo thung. Tun hma aṭang in PM hian Ministry of personnel, Public grievances, Pensions leh Departments of Space and Atomic Energy te chu a dept.chan leh enkawl zingah an tel ngei ngei ṭhin a ni.

PMO aṭang a Prime minister hnathawh ṭhin tam tak zingah thil pawimawh ṭhenkhat, a inrawlh na leh a tel ngei ngei na an awm a, heng te hi an ni. Ram ven himna lam thil ah, Civil mi te leh sipai te chawimawina pek, (mahse tah hian President of india remtih na mamawh a ni), Ram rorelna leh a kaihhnawih thil pawimawh zawng zawng ah, India sorkar tana hnathawk tu tur mi pawimawh ram pawn thlenga hna pawimawh chelh tur te hna pek chung changah rawtna thlen te leh ram dang sorkar office pawimawh te india rama rawn dah tura ngen te, Cabinet Secretariat a thil pawimawh zawng zawng a thutlukna siam te, State Administrative Tribunals/Central Administrative Tribunals/UPSC/Election Commission te hna siam leh pek te bakah Member of statutory/Constitutional committees/hna siam leh hna pek te bakah Ministry hrang hranga Commission dah te an ni, ram rorelna leh a kaihhnawih thil zawng zawng te chu IAS te leh Civil Service te kutah, rorelna chelh tir leh dah te leh ram rorel dan kalphung siam ṭhat leh thlak te, bakah India ram state te hnenah engemaw hnathawh tur atan, a bik taka ṭanpuina (special pakages) sum pek tur puanzar te PM tih ṭhin niin, tin chung ṭanpui nan a sum pekchhuah leh hnathawh dan te chu PMO in a vil zui a. Hun bi neiin PM hnehah an report te chu an thehlut leh ṭhin a ni.

Tin sorkar leh dept.kaihhnawih thil ah, Parliament ah zawhna engemaw a awm in PM chu a chhangtu tur leh mawhphur tu a ni a, a duh chuan MOS zing a ṭang in zawhna chhangtu tur a ruat emaw a mahin emaw zawhna chu a chhang thei a ni. The Prime Minister's National Relief Fund (PMNRF) leh National Defence Fund (NDF) an tih te hi PMO aṭang hian direct a hnathawh ṭhin a ni a. PMNRF hi kum 1948 Jan ah midang te ṭanpui nana din a ni a, Jawaharlal Nehru PM a nih laiin mipui sum thilthlawn pek hmangin ram indaidan vanga Pakistan a awm te chu mi ṭhenkhat lakchhuah an ni nghe nghe. Kum 2013-2014 khan he fund tana thilthlawn pek sum tlingkhawm hmuh zat chu ₹377.04 crore zet niin chu sum hlutna chu kum 2017 ah chuan ₹429 crore emaw US$ 62million emaw nen an intluk a ni.

Kum 1990 chho velah I.K Gujral leh a hma a mi te chuan Prime minister's Residence (PMR) 10acre zet a zau complex inpharh duai chu office atan an hmang a ni. PMO hi The Cabinet Secretariat, The Ministries of External Affairs leh Defence office te chuan sir hrang hrang aṭangin an karcheh (sandwiched) a ni. PMO chhung a pindan 20 te chu, The Nation's Chief Executive leh hnathawktu te awm in, chung pindan te chu  tunlai Hi-tech  hmanrua leh khawl changkang ber ber te bak ah inbiak pawhna khawl changkang te nena thuam an ni. chung khawl te chu inchhung a inbiak pawh nan te leh khawvel pum huap hmasawnna thil eng engemaw ah te hman an ni.

Kum 2012 khan PMO ah hian thawktu official staff mi 404 zet an awm a. Heng ho hlawh leh thil dang atan, kum 1 a sum sen zat (annual budget) chu ₹29.3 crore zet a ni a, Heta ṭang hian 70% vel ₹20 crore chu hnathawktu te hlawh a ni. PMO a senior officials te chu :-

(1) Nripendra Misra IAS - Principal Secretary

(2) Ajit Kumar Doval IPS kc - National Security Adviser

(3) Dr Pramod Kumar Misra IAS - Addl Principal Secretary

(4) Bhaskar Khulbe IAS - Secretary

(5) Anil Gupta IAS - Special Secretary (Project monitoring group)

(6) Tarun Bajaj IAS - Addl Secretary

(7) Arvind Kumar Sharma IAS - Addl Secretary

(8) Rajeev Topno IAS - Private Secretary

(9) Sanjeev Singla IFS - Private Secretary.

Number 1,2,3 te hi Cabinet Secretary Rank an ni a, 4,5,6,7 te hi an Designation hi an Rank a ni nghal a tin, 8,9 te hi Gov't of India ah Joint Secretary Rank an ni bawk.

Kan hriat ṭheuh angin India ram hi Parliamentary form of government a ni a, President hi Head of state (Nominal executive) niin, Prime minister hi Head of government (Real executive) a ni. Rorel khawl pahnih Lok sabha (Lower house) ah hian Speaker chu inkhawm kaihruai tu a nih laiin Rajya Sabha (Upper house) ah chuan india ram Vice President hi ex-officio chairman niin inkhawm a kaihruai ṭhin thung a ni. India ram puma sorkar hnathawk lu ber leh post thlen theih sang ber chu Cabinet Secretary a ni a, chu chu IAS post a ni. Tuna Cabinet Secretary ni mek chu 'Pradeep Kumar Sinha' a ni a, kum 2019 thleng a service pawhsei sak a ni.

( A bengvarthlak em a, WhatsApp kawtthlera kan chhara kan han dah tha e.)
Previous
Next Post

No comments:

Thanks for your comment.