PATHIAN CHUNG LAM KOH CHHAN
(Phil 3:12-14)
Ziaktu: Rev. Lianchhûnga Khiangte
Chhiartu zawng zawngte, ṬKP Day ( July 30 ) chibai u le!
Kumin kan Day thupui chu 'Pathian chung
lam koh chhan' tih a ni a, kan châng thlan ber chu Philippi 3:12-14 thu hi a ni. Ringtute hi Pathian mite kan ni a, mi chuangtlai tûmah kan awm lo. A mimalin min hmangaih a, thihchilh khawp hiala a hmangaihte ṭheuh kan ni. Chutichuan, kan lo pianthar hian Pathian
fâte kan ni a, Pathian chuan Krista avâng chuan kan nunah thil tum a nei ṭhîn a ni. Chu chu Tirhkoh Paula chuan 'Krista mi man chhan' tiin a lo sawi a, a chhunzawm zêlnaah 'Krista Isuaa Pathian chung lam koh chhan' ti tein a sawi bawk a. Damaska khaw daia Isua'n min
man ni aṭang khan (tûnlai ṭawngin, khami ṭuma ka pianthar ni ṭang khân) ka nunah hian Pathianin thil tum a nei a. Chu Pathian min kohna chu chhânga a duhna hmun leh a duh dân ang taka ka awm ngei theih nân ka bei ṭâlh ṭâlh a ni, a ti a nih chu.
Vawiinah hian kan zain hei hi i chhinchhiah ang u. Chhan neia tlan i ni a, Pathian tân i hlu a
ni. Khawvêlah hian rawngbâwltu hming ṭha leh langsâr bîkte zawng an awm ngei e.
Nimahsela chûng mite ai chuan Pathian mitah i tê chuang lo va. Pathian duh dân anga i nun, i
hun leh i neihte i hlân zêl ṭhin a nih phawt chuan chung lam malsâwmna tinrêngin a hmuak
mawlh ang che. A pawimawh ber chu, a kohna phûa awm hi a ni a. Kan mihring tisa
duhzâwngte tihluma Pathian duh dân tung nungin, Thlarau Thianghlim zai ngaia kan kal a ngai a ni.
A nih loh leh, kan ûm ber tûr, chu Pathian kohna chu eng ang ti tûr leh engti anga awm tûra
kohna nge ni ang le? Kan Baibulah chuan, Chanchin ṭha Johana ziak 10:10-naah Lal Isua'n khawvêl a lo kal chhan a puang chhuak a, "Kei zawng nun an neih nân, tam taka an neih nân lo kal ka ni‟ tiin. 'Nun an neih nân.. coma (,) tam taka an neih nân' a ti kher kher a ni. Isua
Krista hian nun min pe satliah mai lovin 'nun tam' min pe a nih chu. Chu ngei chu leia a lo
kal chhan niin a sawi lehnghâl! Engnge a awmzia ni ta ang le?
Helaia nun tam tih hi Greek ṭawngin Perissos an ti a. A ngial a ngana sawi dâwn chuan, 'hnianghnâr, hman sên rual loh' tihna a ni mai ang chu. Amaherawhchu, he thuin a kawh ber
chu, a tam lam (quantity) ni lovin a ṭhat la (quality) a ni a. Chuvângin, nun bi kim, ṭha tluantling tiin sawi ila a fuh ber ang. Chutiangin Sâp ṭawng Bible lehlin tam berah chuan, 'Abundant life' emaw 'Life in fullness' ti tein an dah hlawm a ni. Engpawhnise, mihring nun, famkim lo, sual leh chhiatnain a bawm reng mai hi Isuan a pêk tûr nun a neih hun chuan 'nun famkim' a lo ni tawh ang. Nun an neih nân, a bi kim, a tluantlinga an neih nân ka lo kal a ni, a ti a nih chu.
Pathian leh a Kohhranhote duhsaknain tûn kum 15 kal ta chhûng hi Mizoramah kum rual
(Age Group) hrang hrangte zîngah rawngbâwlin hun ka han hmang kual ve a. Thil pakhat veiawm êm êma ka hriat chu kan rilru puthmang hniam lutuk lutuk hi a ni. Chu chu thlarau lam nunah ka tihna a ni e. Hei hi helhkam lian bera ka neih pakhat chu a ni - Mizo Kristiante hi kan rilru puthmang a hniam lutukin ka hria a ni. Chumi lan chianna pakhat nia ka hriat fo
chu, Mizoramah zu khapna chungchânga dân siam ṭhat a nih dâwn lai khân a ni a – MLTP
Act aṭanga MLPC Act-a kan tlâk thlâk dawnlai, kum 2014 vêl kha a ni. Ngaihdân leh duh dân a inang lova. Kawng hrang hrangin – TV leh chanchinbuah te, social media chi hrang
hrangahte kan inhnial luai luai mai a nih kha; tin, hmaichhana lo inchapchâr tâwk lah bo lo.
Khatih laia zu thlah zalen sawi mawituten an ṭanfung lâr tak pakhat chu – Zu hi sual a ni lo,
zu in mi Kristian hnam dang zîngah an awm ṭeuhva Vânram an kai âwm tho si a! tih kha a ni.
Vawiinah hian zu hi sual a ni em tih emaw, zu in mi ringtu Vânram an kai ang em tih vêl mai mai buaipuia inkhâp kual tûr hi kan ni lo a sin! Kan Pathian hian a sâng thei ang bera min chawi chhuah a tum tlat a (Phil. 4:8). Khawvêl êng ni tûrin Kristaah chuan min hring a; keini Zofâ Kristiante lah chu a hniam thei ang berah thlâwkin Hremhmun ka tlâkpui tûr a nih loh chuan tiin a chhia leh ṭawp zawng zawng kan fawm khâwm a. Kristian thlâwk hniam lutuk –
Kristian bawkvâk – A tlengin kan tleng lo chauh a nih hi!
Ṭum khat chu, tlâng lâwn zirna sikul, Mountaineering Institute pakhatah hian zirlai zir
chhuakte tirhchhuah inkhâwm hun an hmang a. An zirtîrtu lû ber, Chief Instructor chuan
thlahna thuchah (valedictory address) sawiin he thu hi a chah a ni:
“Tlâng in lâwn rêng rêngin a hlauhawm lai ber chu a laihâwla in awm lai hi a ni dâwn a. Hnuai lam in en a, in lâwn chhuah tawh khâm râng sang tak leh ruam thim ruih maiin zu hmu a, a thaw vuih mai a. Chung lam in thlîr chhoh lahin in hmabâk khâm tohlâwt ko bûr mai leh a chhîpa vûr khâwn vâr vo mai in hmu a, huphurhawm tak a la
ni. Chutah tak chuan tlâng lâwn mi tam tak zâmin an tâlbuai ṭhîn a ni. Ṭhenkhatin lâwn
chhunzawm ngam lovin an beidawnsan a, ṭhenkhat phei chu an che sual hial a ni.
Chutiang dinhmuna in din hun chuan in rilru siam ula, hei hi vawng reng ang che u – In
lâwn chhuah tawh hnuai lama tlâk in hlauhna chuan lâwn chhunzawm zêl tûrin nawr kal che u suh se la, tlâng chhîp vâr vo maia hnehna puan zâr in chhun bur hun tûr beiseina chuan hnûk kal zâwk che u rawh se,” tiin. A tawi zâwngin, hnuai lama tlâk in hlauh avângin tlâng lâwn suh ula, chung lam beiseina avângin lâwn zêl zâwk ang che u, chutichuan, hlawhtling takin in lawn chhuak thei ang, a ti a ni.
Ringtu nun pawh hi chuti tho chu a ni. Hremhmun tlâk hlauhna avâng maia Kristian kan nih chuan, hei hi ti ila Vânram ka kai tho vang a? Hei pawh hi ti ve ila Hremhmun ka tla chuang lo vang a? tiin Pathian leh mihring mithmuh pawha thil ṭha lo leh bawlhhlawh tam tak kan zak kep ang a, Kristian, Pathian tâna êng chhuah lo, chutih ahneha khawvêl hmaa kan Lalpa tihmaibâltu kan ni hlauh vang tih a hlauhawm a ni. Chutiang tûr a ni lo ve. Kohna kan dawn hi a ropui a. Lei leh Vân Lalberin nang leh keia nunah thiltum, min man chhan a nei a ni a.
Khawngaihna a ni. Chu kohna chu Paula chuan 'kohna sâng' ti te, 'kohna thianghlim' ti tein a lo sawi a ni (Phil 3:14; II Tim 1:9). A kohna hum luahzo ngei tûra ṭhahnemngai taka beih hi kan tihmâkmawh a ni. Kan tehfung tûr pawh 'Pathian chung lam koh chhan lâwmman' hmu
pha khawpin he thlarau lam intlânsiakna hi ka bei em tih a ni tûr a ni.
Kan thuziak tlângkawm nân chuan, Pathian hian hremhmun boralna ata min chhandam a,
Vânrama min hlân kai tawrh ringawt hi a hmangaih mihringte tâna a thil tum a ni lo. A thianghlimna ṭâwmpui tûrin khawngaihnain min ko va. Kristian ṭha mi, a ṭha ber mi ni tûrin Kristaah chuan min hring a ni. Chuvângin Nunna Lekhabûa kan hming a chuang hi lungawipuia inkuangkuah mai tûr kan ni lo ve. 'Kristianna hi Meidîl pehhêlna sakhua mai a ni lo va, Kristiante hi Hremhmun hlau tlân khâwm mai lah kan ni nahek lo' Lal kan nei a,
chu kan Lal chuan he khawvêl thim zîngah êng atân min tîr a ni. Thlarau, rilru, taksa – kawng
tinrênga thianghlimna chu ni tin i ûm zêl ang u.
(Phil 3:12-14)
Ziaktu: Rev. Lianchhûnga Khiangte
Chhiartu zawng zawngte, ṬKP Day ( July 30 ) chibai u le!
Kumin kan Day thupui chu 'Pathian chung
lam koh chhan' tih a ni a, kan châng thlan ber chu Philippi 3:12-14 thu hi a ni. Ringtute hi Pathian mite kan ni a, mi chuangtlai tûmah kan awm lo. A mimalin min hmangaih a, thihchilh khawp hiala a hmangaihte ṭheuh kan ni. Chutichuan, kan lo pianthar hian Pathian
fâte kan ni a, Pathian chuan Krista avâng chuan kan nunah thil tum a nei ṭhîn a ni. Chu chu Tirhkoh Paula chuan 'Krista mi man chhan' tiin a lo sawi a, a chhunzawm zêlnaah 'Krista Isuaa Pathian chung lam koh chhan' ti tein a sawi bawk a. Damaska khaw daia Isua'n min
man ni aṭang khan (tûnlai ṭawngin, khami ṭuma ka pianthar ni ṭang khân) ka nunah hian Pathianin thil tum a nei a. Chu Pathian min kohna chu chhânga a duhna hmun leh a duh dân ang taka ka awm ngei theih nân ka bei ṭâlh ṭâlh a ni, a ti a nih chu.
Vawiinah hian kan zain hei hi i chhinchhiah ang u. Chhan neia tlan i ni a, Pathian tân i hlu a
ni. Khawvêlah hian rawngbâwltu hming ṭha leh langsâr bîkte zawng an awm ngei e.
Nimahsela chûng mite ai chuan Pathian mitah i tê chuang lo va. Pathian duh dân anga i nun, i
hun leh i neihte i hlân zêl ṭhin a nih phawt chuan chung lam malsâwmna tinrêngin a hmuak
mawlh ang che. A pawimawh ber chu, a kohna phûa awm hi a ni a. Kan mihring tisa
duhzâwngte tihluma Pathian duh dân tung nungin, Thlarau Thianghlim zai ngaia kan kal a ngai a ni.
A nih loh leh, kan ûm ber tûr, chu Pathian kohna chu eng ang ti tûr leh engti anga awm tûra
kohna nge ni ang le? Kan Baibulah chuan, Chanchin ṭha Johana ziak 10:10-naah Lal Isua'n khawvêl a lo kal chhan a puang chhuak a, "Kei zawng nun an neih nân, tam taka an neih nân lo kal ka ni‟ tiin. 'Nun an neih nân.. coma (,) tam taka an neih nân' a ti kher kher a ni. Isua
Krista hian nun min pe satliah mai lovin 'nun tam' min pe a nih chu. Chu ngei chu leia a lo
kal chhan niin a sawi lehnghâl! Engnge a awmzia ni ta ang le?
Helaia nun tam tih hi Greek ṭawngin Perissos an ti a. A ngial a ngana sawi dâwn chuan, 'hnianghnâr, hman sên rual loh' tihna a ni mai ang chu. Amaherawhchu, he thuin a kawh ber
chu, a tam lam (quantity) ni lovin a ṭhat la (quality) a ni a. Chuvângin, nun bi kim, ṭha tluantling tiin sawi ila a fuh ber ang. Chutiangin Sâp ṭawng Bible lehlin tam berah chuan, 'Abundant life' emaw 'Life in fullness' ti tein an dah hlawm a ni. Engpawhnise, mihring nun, famkim lo, sual leh chhiatnain a bawm reng mai hi Isuan a pêk tûr nun a neih hun chuan 'nun famkim' a lo ni tawh ang. Nun an neih nân, a bi kim, a tluantlinga an neih nân ka lo kal a ni, a ti a nih chu.
Pathian leh a Kohhranhote duhsaknain tûn kum 15 kal ta chhûng hi Mizoramah kum rual
(Age Group) hrang hrangte zîngah rawngbâwlin hun ka han hmang kual ve a. Thil pakhat veiawm êm êma ka hriat chu kan rilru puthmang hniam lutuk lutuk hi a ni. Chu chu thlarau lam nunah ka tihna a ni e. Hei hi helhkam lian bera ka neih pakhat chu a ni - Mizo Kristiante hi kan rilru puthmang a hniam lutukin ka hria a ni. Chumi lan chianna pakhat nia ka hriat fo
chu, Mizoramah zu khapna chungchânga dân siam ṭhat a nih dâwn lai khân a ni a – MLTP
Act aṭanga MLPC Act-a kan tlâk thlâk dawnlai, kum 2014 vêl kha a ni. Ngaihdân leh duh dân a inang lova. Kawng hrang hrangin – TV leh chanchinbuah te, social media chi hrang
hrangahte kan inhnial luai luai mai a nih kha; tin, hmaichhana lo inchapchâr tâwk lah bo lo.
Khatih laia zu thlah zalen sawi mawituten an ṭanfung lâr tak pakhat chu – Zu hi sual a ni lo,
zu in mi Kristian hnam dang zîngah an awm ṭeuhva Vânram an kai âwm tho si a! tih kha a ni.
Vawiinah hian zu hi sual a ni em tih emaw, zu in mi ringtu Vânram an kai ang em tih vêl mai mai buaipuia inkhâp kual tûr hi kan ni lo a sin! Kan Pathian hian a sâng thei ang bera min chawi chhuah a tum tlat a (Phil. 4:8). Khawvêl êng ni tûrin Kristaah chuan min hring a; keini Zofâ Kristiante lah chu a hniam thei ang berah thlâwkin Hremhmun ka tlâkpui tûr a nih loh chuan tiin a chhia leh ṭawp zawng zawng kan fawm khâwm a. Kristian thlâwk hniam lutuk –
Kristian bawkvâk – A tlengin kan tleng lo chauh a nih hi!
Ṭum khat chu, tlâng lâwn zirna sikul, Mountaineering Institute pakhatah hian zirlai zir
chhuakte tirhchhuah inkhâwm hun an hmang a. An zirtîrtu lû ber, Chief Instructor chuan
thlahna thuchah (valedictory address) sawiin he thu hi a chah a ni:
“Tlâng in lâwn rêng rêngin a hlauhawm lai ber chu a laihâwla in awm lai hi a ni dâwn a. Hnuai lam in en a, in lâwn chhuah tawh khâm râng sang tak leh ruam thim ruih maiin zu hmu a, a thaw vuih mai a. Chung lam in thlîr chhoh lahin in hmabâk khâm tohlâwt ko bûr mai leh a chhîpa vûr khâwn vâr vo mai in hmu a, huphurhawm tak a la
ni. Chutah tak chuan tlâng lâwn mi tam tak zâmin an tâlbuai ṭhîn a ni. Ṭhenkhatin lâwn
chhunzawm ngam lovin an beidawnsan a, ṭhenkhat phei chu an che sual hial a ni.
Chutiang dinhmuna in din hun chuan in rilru siam ula, hei hi vawng reng ang che u – In
lâwn chhuah tawh hnuai lama tlâk in hlauhna chuan lâwn chhunzawm zêl tûrin nawr kal che u suh se la, tlâng chhîp vâr vo maia hnehna puan zâr in chhun bur hun tûr beiseina chuan hnûk kal zâwk che u rawh se,” tiin. A tawi zâwngin, hnuai lama tlâk in hlauh avângin tlâng lâwn suh ula, chung lam beiseina avângin lâwn zêl zâwk ang che u, chutichuan, hlawhtling takin in lawn chhuak thei ang, a ti a ni.
Ringtu nun pawh hi chuti tho chu a ni. Hremhmun tlâk hlauhna avâng maia Kristian kan nih chuan, hei hi ti ila Vânram ka kai tho vang a? Hei pawh hi ti ve ila Hremhmun ka tla chuang lo vang a? tiin Pathian leh mihring mithmuh pawha thil ṭha lo leh bawlhhlawh tam tak kan zak kep ang a, Kristian, Pathian tâna êng chhuah lo, chutih ahneha khawvêl hmaa kan Lalpa tihmaibâltu kan ni hlauh vang tih a hlauhawm a ni. Chutiang tûr a ni lo ve. Kohna kan dawn hi a ropui a. Lei leh Vân Lalberin nang leh keia nunah thiltum, min man chhan a nei a ni a.
Khawngaihna a ni. Chu kohna chu Paula chuan 'kohna sâng' ti te, 'kohna thianghlim' ti tein a lo sawi a ni (Phil 3:14; II Tim 1:9). A kohna hum luahzo ngei tûra ṭhahnemngai taka beih hi kan tihmâkmawh a ni. Kan tehfung tûr pawh 'Pathian chung lam koh chhan lâwmman' hmu
pha khawpin he thlarau lam intlânsiakna hi ka bei em tih a ni tûr a ni.
Kan thuziak tlângkawm nân chuan, Pathian hian hremhmun boralna ata min chhandam a,
Vânrama min hlân kai tawrh ringawt hi a hmangaih mihringte tâna a thil tum a ni lo. A thianghlimna ṭâwmpui tûrin khawngaihnain min ko va. Kristian ṭha mi, a ṭha ber mi ni tûrin Kristaah chuan min hring a ni. Chuvângin Nunna Lekhabûa kan hming a chuang hi lungawipuia inkuangkuah mai tûr kan ni lo ve. 'Kristianna hi Meidîl pehhêlna sakhua mai a ni lo va, Kristiante hi Hremhmun hlau tlân khâwm mai lah kan ni nahek lo' Lal kan nei a,
chu kan Lal chuan he khawvêl thim zîngah êng atân min tîr a ni. Thlarau, rilru, taksa – kawng
tinrênga thianghlimna chu ni tin i ûm zêl ang u.
No comments:
Thanks for your comment.